ดินและกำเนิดดิน
การสำรวจจำแนกดิน
พัฒนาการด้านการสำรวจจำแนกดิน
ระบบการจำแนกดิน
แผนที่ดิน
ข้อมูลดิน
บรรณานุกรม
   

    ประเทศไทยได้เริ่มทดลองใช้การจำแนกระบบนี้เป็นครั้งแรกเมื่อระบบนี้มีการแก้ไขครั้งที่ 7 (7 th Approximation ) โดยมีเหตุผลดังนี้คือ
      เป็นระบบที่มีขั้นตอนการจำแนกที่สมบูรณ์เช่นเดียวกับการจำแนกพืชและสัตว์ ซึ่งแบ่งออกเป็น 6 ระดับได้แก่ อันดับ (order) อันดับย่อย (suborder) กลุ่มดินใหญ่ (great group) กลุ่มดินย่อย (subgroup) วงศ์ (family) และชุดดิน (series)
      ชื่อของชุดดินที่จำแนกไว้ตั้งแต่ระดับอันดับ ถึงระดับวงศ์ มีความหมายในตัวเองและบ่งลักษณะที่สำคัญของดินที่ทำการจำแนกไว้
      ลักษณะของดินที่ใช้ในการจำแนกแต่ละขั้นตอน กำหนดไว้ค่อนข้างแน่นอน สามารถวัดและตรวจสอบได้ทั้งในสนาม และในห้องปฏิบัติการ เป็นลักษณะของดินที่ค่อนข้างมั่นคงแน่นอนไม่เปลี่ยนแปลงง่าย
      เป็นระบบการจำแนกดินที่สามารถนำผลของการจำแนกไปใช้ในการแลกเปลี่ยนเทคโนโลยีทางการเกษตรระดับประเทศหรือภูมิภาคได้ดี โดยเฉพาะการจำแนกดินในระดับวงศ์
      เป็นระบบที่มีวัตถุประสงค์กว้าง สามารถวินิจฉัยคุณภาพของดินที่จำแนกไว้ไปใช้ในกิจการได้หลายประเภท

ลักษณะดินที่พบในประเทศไทยสามารถจำแนกตามระบบอนุกรมวิธานดินได้ 9 อันดับด้วยกัน มีรายละเอียดดังนี้
 

ดินอินทรีย์...ฮิสโทซอลล์ (Histosols)

   ฮิสโทซอลส์ เป็นดินที่มีลักษณะการเกิดและสมบัติโดยทั่วไปแตกต่างจากดินในอันดับอื่นๆ มาก เนื่องจากเป็นดินที่เกิดจากการทับถมของอินทรียสาร ในสภาพแวดล้อมที่เป็นแอ่งต่ำปิด มีน้ำขังอย่างต่อเนื่องหรือเกือบต่อเนื่องตลอดเวลา หรืออาจจะเกิดในบริเวณที่สูงชันหรือตามแนวน้ำซับที่มีน้ำพอเพียงที่จะเกิดสภาวะที่สามารถปิดกั้นกิจกรรมของออกซิเจนที่จะเกิดขึ้นกับดิน ทำให้กระบวนการผุพังเน่าเปื่อยและการเปลี่ยนแปลงเป็นแร่ธาตุของอินทรียวัตถุเกิดขึ้นช้ากว่ากระบวนการสะสมของอินทรียสาร ซึ่งจะเกิดเป็นชั้นสะสมที่หนา โดยการทับถมจะเกิดขึ้นจากตอนล่างขึ้นมาสู่ตอนบน ดังนั้นฮิสโทซอลส์จึงเป็นดินที่ไม่ถูกจำกัดโดยสภาพภูมิอากาศหรือชั้นช่วงลึกที่มีอยู่ก่อนแล้ว แต่จะถูกจำกัดโดยวัตถุต้นกำเนิดของดินซึ่งต้องเป็นวัสดุอินทรีย์เท่านั้น ..อ่านต่อ

ดินที่มีชั้นดานของเซสควิออกไซด์และฮิวมัส..สปอดโดซอลล์ (Spodosols)

    ลักษณะทั่วไปของดินในอันดับสปอดโดซอลส์ที่รู้จักกันคือ เป็นดินที่ประกอบด้วยชั้นทรายสีเทาคล้ายเถ้า มีปฏิกิริยาเป็นกรด วางตัวอยู่บนชั้นที่เป็นดินร่วนปนทรายสีคล้ำ หรือแดงคล้ำ มักพบในบริเวณที่วัตถุต้นกำเนิดเป็นทรายจัด ซึ่งอาจเป็นหาดทรายเก่าของแม่น้ำหรือทะเล และอาจจะพบได้บ้างในบริเวณที่มีความลาดชันสูง ..อ่านต่อ

 

ดินที่มีการผุพังอยู่กับที่สูง...ออกซิซอลล์ (Oxisols)

     ออกซิซอลส์ เป็นดินที่มีการสะสมออกไซด์ของเหล็กและอะลูมินัม หรือที่เรียกกันว่า
เซสควิออกไซด์ในปริมาณสูง เกิดจากกระบวนการผุพังอยู่กับที่อย่างรุนแรงหรือผ่านกระบวนการเกิดดินมานาน ลักษณะที่สำคัญของดินในอันดับนี้คือ เป็นดินสีออกแดงจัด เหลือง หรือเทา เนื้อดินเป็นดินเหนียวค่อนข้างจัดหรือจัด แต่มีโครงสร้างดีมาก ดินมีความร่วนซุยสูง และมีความสม่ำเสมอภายในหน้าตัดดินมาก กล่าวคือจะมีลักษณะต่างๆ ที่คล้ายคลึงกันตลอดหน้าตัดดิน ทำให้การแจกแจงชั้นกำเนิดดินทำได้ยาก ..อ่านต่อ

 

ชุดดินชัยบาดาล

ดินเหนียวสีคล้ำที่ยืด-หดตัว...เวอร์ทิซอลล์ (Vertisols)

    ลักษณะสำคัญของดินในอันดับเวอร์ทิซอลส์นี้คือ เป็นดินสีคล้ำที่ประกอบด้วยแร่ดินเหนียวที่มีการยืดหดตัวได้สูง เมื่อความชื้นเปลี่ยนแปลง ซึ่งทำให้เกิดแตกร่องระแหงที่ผิวหน้าในช่วงฤดูแล้ง ภายในดินชั้นล่างจะพบรอยไถล (slickenside) มีลักษณะผิวหน้าเรียบเป็นมันที่ก้อนดิน อันเนื่องมาจากการยืดและหดตัวของดิน พอช่วงที่ฝนตกลงมาหน้าดินบนจะเคลื่อนย้ายลงไปตามรอยระแหงที่แตก ทำให้เกิดการผสมกันระหว่างดินบนและดินล่าง ลักษณะสำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือผิวหน้าของสภาพภูมิประเทศในบริเวณที่เป็นดินนี้มักเป็นหลุมตะปุ่มตะป่ำผิวดินไม่เสมอ และมีโครงสร้างของดินตอนบนเป็นแบบก้อนกลมพรุน ดินอันดับนี้เกิดจากวัตถุทำให้กำเนิดดินที่มีปฏิกิริยาเป็นด่างส่วนใหญ่ จึงมีค่าของ pH สูง หรือเป็นด่างในดินชั้นล่าง โดยทั่วไปไม่ค่อยมีปัญหาทางด้านความอุดมสมบูรณ์ แต่จะมีปัญหาทางกายภาพได้เนื่องจากดินเหนียวเกินไปและการแตกเป็นร่องระแหงที่ผิวหน้าดิน เป็นอุปสรรคสำคัญต่อการใช้เครื่องมือกลในสนามในสภาพดินเปียก ..อ่านต่อ


ชุดดินอ่าวลึก

ดินที่มีด่างต่ำ...อัลทิซอลล์ (Ultisols)

    อัลทิซอลส์ เป็นดินที่มีลักษณะเด่นที่แสดงให้เห็นว่าดินมีพัฒนาการมานานในสภาพที่วัตถุต้นกำเนิดดินผ่านกระบวนการผุพังอยู่กับที่ การชะล้าง การเคลื่อนย้ายวัสดุต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องยาวนาน ทำให้มีลักษณะการสะสมดินเหนียวที่เด่นชัดในดินล่างและมีความอิ่มตัวด้วยเบสต่ำกว่าร้อยละ 35 และลดลงตามความลึก ..อ่านต่อ

 

ชุดดินตาคลี

ดินทุ่งหญ้า...มอลลิซอลล์ (Mollisols)

    มอลลิซอลส์ เป็นดินที่มีชั้นดินบนหรือผิวดินที่หนา ออกสีคล้ำจนถึงดำ มีโครงสร้างของดินดี มีอินทรียวัตถุเป็นองค์ประกอบในปริมาณที่สูง เนื้อดินมีลักษณะร่วนซุย และนุ่มมือเมื่อสัมผัส พบได้ทั้งในพื้นที่ลุ่มและที่ดอน โดยเฉพาะในบริเวณที่วัตถุต้นกำเนิดดินสามารถสลายตัวให้ธาตุที่เป็นด่างในปริมาณที่สูง พืชพรรณธรรมชาติเป็นทุ่งหญ้า ภายใต้สภาพอากาศที่มีช่วงแห้งแล้ง ซึ่งไม่ส่งเสริมให้เกิดกระบวนการชะล้างอย่างต่อเนื่อง ทำให้ยังคงมีธาตุประจุบวกที่เป็นด่างเหลืออยู่ในหน้าตัดดินได้มาก โดยทั่วไปเป็นดินที่มีพัฒนาการไม่มากนัก และจัดเป็นดินที่มีศักยภาพทางการเกษตรเกษตรดี ดินมีความอุดมสมบูรณ์สูง ..อ่านต่อ

 

ชุดดินมวกเหล็ก

ดินที่มีด่างสูง...แอลฟิซอลล์ (Alfisols)

     เป็นดินที่มีพัฒนาการปานกลางถึงค่อนข้างดี มีลักษณะการสะสมดินเหนียวในชั้นดินล่าง ลักษณะทั่วๆไปคล้ายกับดินในอันดับอัลทิซอลส์ (Ultisols) แต่ต่างกันที่แอลฟิซอลส์มีพัฒนาการน้อยกว่า และมีสภาพการชะล้างต่ำกว่าทำให้ธาตุที่เป็นด่างยังคงเหลืออยู่มากในหน้าตัดดิน โดยเฉพาะในชั้นดินล่าง และมีความอิ่มตัวเบสมากกว่าร้อยละ 35 ..อ่านต่อ

 

ชุดดินสมุทรปราการ

ดินเริ่มมีพัฒนาการ...อินเซปทิซอลล์ (Inceptisols)

     อินเซปทิซอลส์ เป็นดินที่เพิ่งเริ่มมีพัฒนาการ มีกระบวนการเปลี่ยนแปลงทั้งทาง
กายภาพและเคมีเกิดขึ้นแล้ว แต่การสะสมต่างๆ ยังไม่มากพอที่จะเกิดเป็นชั้นดินวินิจฉัยเด่นๆ เหมือนกับดินที่มีพัฒนาการมานาน ในหน้าตัดดินยังคงมีลักษณะตกค้างของวัตถุต้นกำเนิดหลงเหลืออยู่มาก มักพบในบริเวณที่วัตถุต้นกำเนิดดินมีความคงทนต่อการเปลี่ยนแปลงสูง หรือสภาพภูมิประเทศมีข้อจำกัดสูงเช่น เป็นที่ชันมากหรือเป็นแอ่งต่ำ ไม่เสถียรพอที่จะเกิดพัฒนาการของชั้นกำเนิดอย่างต่อเนื่อง ลักษณะหน้าตัดดินเป็นแบบ Ap-Bw-BC-C, Ap-Bw, Apg-Bwg-BCg-Cg ..อ่านต่อ

 

ชุดดินบาเจาะ

ดินแรกเกิด...เอนทิซอลล์ (Entisols)

     เอนทิซอลส์ เป็นดินที่มีลักษณะที่แสดงให้เห็นว่า ไม่มีพัฒนาการ หรือมีพัฒนาการของชั้นดินเพียงเล็กน้อย ซึ่งอาจเป็นผลมาจากมีเวลาน้อยเกินไปที่จะทำให้เกิดพัฒนาการ หรืออยู่ในบริเวณสูงชันซึ่งมีกษัยการเกิดอยู่ตลอดเวลา หรืออาจจะอยู่ในบริเวณที่ลุ่มซึ่งได้รับอิทธิพลของการตกตะกอนทับถมในระยะเวลาที่ถี่มากจนไม่สามารถเกิดพัฒนาการของชั้นดินขึ้นได้ ..อ่านต่อ

 

HOME
ย้อนกลับ กลับหน้าหลัก