| 
                      การศึกษาทางดินในประเทศไทย | 
                    
                     
                       | 
                        | 
                    
                     
                       | 
                           การศึกษาทางดินในประเทศไทย 
                        ทั้งในด้านปฐพีวิทยาธรรมชาติ 
                        (pedology) และ ด้านความสัมพันธ์กับพืช (edaphology) 
                        นั้น ได้ยึดถือวิวัฒนาการทางวิชาการของยุโรปและอเมริกันเป็นหลัก 
                        ซึ่งเริ่มมากว่า 50 ปีแล้ว โดยมีหน่วยงานต่างๆ ในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และองค์กรในมหาวิทยาลัยต่างๆ 
                        ในประเทศ กับมีผู้เชี่ยวชาญจากองค์กรระหว่างประเทศเข้ามาช่วยเหลือโดยเฉพาะในสมัยแรกๆ | 
                    
                     
                       | 
                           การศึกษาทั้งสองด้านที่ทำต่อเนื่องกันมาเรื่อยๆ 
                        นี้ ทำให้มีข้อมูลและข้อสนเทศที่สามารถนำมาใช้ในการถ่ายทอดเทคโนโลยีทางการเกษตรที่เกี่ยวข้องกับดินมากมาย 
                        และผลจากการศึกษาทำให้มองเห็นปัญหาเกี่ยวกับดินและการใช้ที่ดินมากยิ่งขึ้น 
                       | 
                    
                     
                       | 
                         | 
                    
                     
                       | 
                      การดำเนินงานสำรวจจำแนกดินในประเทศไทย | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                      |   | 
                             การศึกษาดินด้านปฐพีวิทยาธรรมชาติ 
                        เพื่อเรียนรู้ลักษณะสมบัติต่างๆ ของดิน การเกิดและปัจจัยต่างๆ 
                        ที่เกี่ยวข้องกับการสร้างตัวของดิน รวมถึงการแจกแจงชนิดของดินและทำแผนที่ดินในประเทศไทยนั้น 
                        ได้เริ่มต้นดำเนินการมาตั้งแต่ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ประมาณปี 
                        พ.ศ. 2478 โดยมี Dr. 
                        R.L. Pendleton นักวิทยาศาสตร์ทางดินและการเกษตรชาวอเมริกัน 
                        ซึ่งเข้ามาปฏิบัติงานในฐานะที่ปรึกษาของกรมกสิกรรมและประมง 
                        ในสมัยนั้นเป็นผู้ริเริ่ม โดยมีนักวิชาการฝ่ายไทย คือ 
                        ดร.สาโรช มนตระกูล และ ดร.เริ่ม 
                        บูรณฤกษ์ เป็นผู้ร่วมงานอย่างใกล้ชิด 
                        ทำการสำรวจดินในระดับประเทศ (Reconnaissane soil survey) 
                        โดยยึดถือระบบการสำรวจและจำแนกดินตามแบบของกระทรวงเกษตรสหรัฐอเมริกา 
                        (Untied States Department of Agriculture 
                        : USDA) ปี 1938 หรือที่เรียกว่า 
                        ระบบ USDA 1938 เป็นหลัก 
                         | 
                    
                     
                      |   | 
                            ในปี 
                        พ.ศ. 2510 นักวิชาการทางดินของประเทศไทยจึงได้นำระบบการจำแนกใหม่ 
                        ที่เรียกว่า ระบบอนุกรมวิธานดิน 
                        (Soil Taxonomy) 
                        เข้ามาใช้ในระบบการสำรวจและจำแนกดินของประเทศไทย 
                        ซึ่งต่อมาได้พิจารณาแล้วเห็นว่า เป็นระบบที่เหมาะสมที่จะใช้เป็นระบบการจำแนกดินในประเทศไทย 
                        จึงได้ทำการจัดจำแนกดินตามระบบอนุกรมวิธานดินนี้มาจนถึงปัจจุบัน 
                        การจำแนกดินตามอนุกรมวิธานดินนี้ 
                        มีการแบ่งชั้นการจำแนกดินออกเป็น 
                        6 ขั้น คือ 
                        อันดับ อันดับย่อย กลุ่มดินใหญ่ กลุ่มดินย่อย วงศ์ดิน และชุดดิน 
                          | 
                    
                    
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                       | 
                      ชุดดิน 
                        / กลุ่มชุดดิน | 
                    
                     
                      |   | 
                      
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                              | 
                             ชุดดิน | 
                           
                           
                            |   | 
                            ชุดดิน เป็นขั้นการจำแนกดินต่ำสุดของระบบ 
                              ที่ใช้ลักษณะและสมบัติทางสัณฐาน กายภาพ เคมี แร่ และจุลสัณฐาน 
                              ที่มีความสำคัญต่อการใช้ประโยชน์ที่ดินและการจัดการดิน 
                              เช่น การจัดเรียงชั้นดิน สีดิน เนื้อดิน โครงสร้าง 
                              ความเป็นกรดเป็นด่าง แร่ในดิน ซึ่งจะต้องอาศัยการศึกษาดินในสนามและการวิเคราะห์ดินจากห้องปฏิบัติการในการจำแนกดินด้วย 
                                ปัจจุบันได้มีการศึกษาและตั้งชื่อชุดดินของประเทศไทยแล้วกว่า 
                              300 ชุดดิน โดยใช้ชื่อสถานที่ที่พบดินนั้นเป็นครั้งแรกเป็นชื่อชุดดิน 
                              เช่น ชุดดินลำปาง ชุดดินนครปฐม ชุดดินปากช่อง ชุดดินกุลาร้องไห้
  | 
                           
                           
                              | 
                            กลุ่มชุดดิน | 
                           
                           
                            |   | 
                                 เนื่องจากชุดดินต่างๆมีเป็นจำนวนมาก 
                              และมีรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะและสมบัติของดินที่หลากหลาย 
                              จึงเป็นการยากต่อผู้ใช้ข้อมูลและแผนที่ ที่ไม่คุ้นเคยกับชื่อชุดดิน 
                              และไม่สามารถจำรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะและสมบัติของชุดดินต่างๆได้ 
                                | 
                           
                          
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                                 กรมพัฒนาที่ดิน ได้เข้าใจถึงปัญหานี้ 
                              ดังนั้นในปี 2532 จึงได้หาวิธีที่จะจัดกลุ่มของชุดดินขึ้นมา 
                              โดยใช้หลักเกณฑ์ในการรวมชุดดินที่มีลักษณะ สมบัติ 
                              และศักยภาพในการเพาะปลูก รวมถึงการจัดการดินที่คล้ายคลึงกัน 
                              มาไว้เป็นกลุ่มเดียวกัน จากดินกว่า 
                              300 ชุดดิน ได้จัดจำแนกใหม่เป็น 62 กลุ่มชุดดิน 
                              ด้วยกัน พร้อมคำอธิบายสั้นๆและเข้าใจง่าย เหมาะสำหรับเกษตรกรและผู้สนใจทั่วไป | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                            
                                 
                                   | 
                                  อ่านรายละเอียด 
                                    / ดาวน์โหลดข้อมูล  
                                    ลักษณะและสมบัติของดินในกลุ่มชุดดินต่างๆ ได้ใน 
                                    เอกสาร.. มหัศจรรย์พันธุ์ดิน.. 
                                   | 
                                 
                                 
                                  |   | 
                                    | 
                                 
                                | 
                           
                         
                        
                       | 
                    
                     
                      |   | 
                       
                          
                        
                         | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                        | 
                      ลักษณะเด่นของดินในประเทศไทย | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                      |   | 
                      
                           
                             | 
                             จากข้อมูลที่ได้จากการศึกษาดินอย่างต่อเนื่องกันมาจนถึงปัจจุบัน 
                                สามารถจะบอกได้ว่าดินส่วนใหญ่ของประเทศไทยมีลักษณะเด่นเป็นดินเขตร้อนที่มีพัฒนาการค่อนข้างสูงถึงสูง 
                                และมักจะขาดความอุดมสมบูรณ์ในระดับการผลิตพืชเศรษฐกิจเนื่องจากปัจจัยและสภาพแวดล้อม 
                                ในการเกิดดินในแต่ละภูมิภาคมีความแตกต่างกัน ลักษณะของดินที่เกิดในบริเวณต่างๆ 
                                ของประเทศไทยจึงมีลักษณะเด่นที่แตกต่างกันไปด้วย 
                                สรุปโดยภาพรวมได้ดังนี้...  | 
                           
                          | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                      |   | 
                      
                           
                             | 
                             
                              ทรัพยากรดินในภาคใต้ | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                                 ลักษณะดินที่พบส่วนใหญ่ในภาคใต้ 
                                เป็นดินที่อยู่ในสภาพอากาศที่ค่อนข้างชื้น เนื่องจากสภาพภูมิประเทศที่มีลักษณะเป็นแหลมหรือแผ่นดินยื่นลงไปในทะเล 
                                มีพื้นที่ชายฝั่งทะเลเป็นแนวยาวทั้งสองด้าน ตอนกลางมีเทือกเขาสูงทอดตัวเป็นแนวยาวเหนือ-ใต้ 
                                และมีสภาพภูมิอากาศเป็นแบบร้อนชื้นมีฝนตกชุกสม่ำเสมอ 
                                   ดินในพื้นที่ดอนส่วนใหญ่เป็นดินที่มีพัฒนาการมาก 
                                มีการชะล้างสูง ความอุดมสมบูรณ์อยู่ในเกณฑ์ต่ำ จัดได้ว่าเป็นดินที่มีศักยภาพทางการเกษตรต่ำถึงค่อนข้างต่ำ 
                                 | 
                           
                           
                            |   | 
                            
                                 
                                   
                                      
                                        | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                  |   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                 
                                | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                          | 
                    
                     
                      |   | 
                      
                           
                             | 
                            ทรัพยากรดินในภาคกลาง | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                                 สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบลุ่มของแม่น้ำเจ้าพระยา 
                                แม่น้ำท่าจีน แม่น้ำแม่กลอง และลำน้ำสาขา  
                                ทำให้มีพื้นที่ราบต่อเนื่องกันเป็นบริเวณกว้าง วัตถุต้นกำเนิดดินส่วนใหญ่เป็นพวกตะกอนน้ำพา 
                                ดินในแถบนี้ 
                                จึงมีศักยภาพทางการเกษตรอยู่ในระดับค่อนข้างสูง 
                                ประกอบกับพื้นที่การเกษตรส่วนใหญ่อยู่ภายใต้ระบบชลประทาน 
                                การใช้ประโยชน์ที่ดินจึงมีประสิทธิภาพมากกว่าภาคอื่นๆ 
                                แม้ว่าจะมีปัญหาดินเปรี้ยวอยู่บ้าง  | 
                           
                           
                            |   | 
                            
                                 
                                   
                                      
                                        | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                  |   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                 
                                | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                          | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                      |   | 
                      
                           
                             | 
                            ทรัพยากรดินในภาคเหนือ | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                                 สภาพพื้นที่โดยทั่วๆ 
                                ไปเป็นเทือกเขาสูงสลับกับที่ราบระหว่างหุบเขา หรือที่ราบบริเวณสองฝั่งแม่น้ำสายใหญ่ 
                                ลักษณะดินที่พบส่วนใหญ่เป็นดินที่มีพัฒนาการไม่มากนัก 
                                ในดินยังคงมีธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อพืชอยู่ในระดับที่ไม่ต่ำจนเกินไป 
                                ดินในบริเวณที่ราบหรือค่อนข้างราบเป็นดินที่มีศักยภาพทางการเกษตรอยู่ในระดับปานกลางถึงสูง 
                                แต่ข้อจำกัดของพื้นที่ภาคเหนือที่สำคัญคือ เป็นพื้นที่ลาดชันเชิงซ้อน 
                                มีพื้นที่ภูเขาและเทือกเขาต่างๆ ที่มีความลาดชันมากกว่าร้อยละ 
                                35 ขึ้นไป ครอบคลุมเป็นบริเวณกว้างขวาง ซึ่งพื้นที่เหล่านี้จัดว่ามีความเสี่ยงต่อการชะล้างพังทลายสูง 
                                ไม่เหมาะสมสำหรับทำการเกษตร  | 
                           
                           
                            |   | 
                            
                                 
                                   
                                      
                                        | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                  |   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                 
                                | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                          | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                      |   | 
                      
                           
                             | 
                            ทรัพยากรดินในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                                 สภาพพื้นที่เป็นที่ลุ่มสลับกับที่ดอน 
                                วัตถุต้นกำเนิดดินส่วนใหญ่เกิดจากการสลายตัวผุพังอยู่กับที่ของหินตะกอน 
                                หรือเป็นชิ้นส่วนของหินตะกอนที่ผุพังและถูกเคลื่อนย้ายมาในระยะทางไม่ไกลนัก 
                                ลักษณะดินที่พบส่วนใหญ่มักจะเป็นดินที่มีพัฒนาการสูง 
                                มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ดินมีโอกาสขาดแคลนน้ำได้ง่าย 
                                เนื่องจากเนื้อดินเป็นทรายจัด นอกจากนี้ยังมีดินที่มีปัญหาในการใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตรอีกด้วย 
                                เช่น ดินเค็ม ดินทราย ดินมีกรวดศิลาแลงปนอยู่ในระดับตื้น 
                                ส่งผลให้ศักยภาพของดินทางการเกษตรส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ค่อนข้างต่ำหรือต่ำ  | 
                           
                           
                            |   | 
                            
                                 
                                   
                                      
                                        | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                   | 
                                 
                                 
                                  |   | 
                                 
                                 
                                   | 
                                 
                                | 
                           
                           
                            |   | 
                              | 
                           
                           
                            |   | 
                             | 
                           
                          | 
                    
                     
                      |   | 
                        | 
                    
                     
                       | 
                         |